FAİZLER YATIRIMI DESTEKLEYECEK SEVİYEYE ÇEKİLMELİ

İş ve finans dünyasının uzun süredir beklediği faiz indirimi kararı çıktı. Merkez Bankası politika faiz oranını yüzde 8.25’ten yüzde 7.75’e indirdi. İş adamları faiz oranının, yatırım ve üretimi destekleyecek seviyeye çekilmesi gerektiğini vurguluyor.

Merkez Bankası, iş ve finans dünyasından uzun süredir gelen “faiz indirimi” çağrılarının ardından 50 baz puanlık faiz indirimi gerçekleştirdi. Para Politikası Kurulu (PPK), bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını yüzde 8.25’ten 7.75’e indirdi. Böylece Temmuz 2014’ten bu yana ilk kez faiz indirimi yapıldı. 
PPK, gecelik marjinal fonlama oranını yüzde 11.25’te, Merkez Bankası borçlanma faiz oranını ise yüzde 7.5’te sabit bıraktı. Fakat yarım puanlık indirim, iş ve siyasetin temsilcileri tarafından olumsuz karşılandı. Zira 1-2 puanlara varan faiz indirimi beklentileri dile getiriliyordu. 

PETROL VE ENFLASYON

Kurul’un açıklamasında ise indirime gerekçeler ve beklentiler şu şekilde ifade edildi: “Başta petrol olmak üzere düşen emtia fiyatları enflasyondaki düşüş sürecini desteklemektedir. Önümüzdeki dönemde para politikası kararları enflasyon görünümündeki iyileşmenin hızına bağlı olacaktır.”
PPK açıkla-masında, “Enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana kadar getiri eğrisini yataya yakın tutmak suretiyle para politikasındaki sıkı duruş sürdürülecektir” denilmesi ise daha fazla indirim bekleyenler için heves kırıcı oldu. 

MESAJI ALMAMIŞLAR

Merkez Bankası’nın kararının ardından tepkiler birbiri ardına geldi. 
PPK’nın kararını açıklamadan bir gün sonra değerlendiren Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, “Bir defa bu indirimi bizim yeterli bulmamız mümkün değil. Görünen o ki, Merkez Bankası verilen mesajlardan hâlâ nasibini almış değil. Şahsen, ülkemdeki yatırımlar noktasında hassasiyetle canımı yakan konulardan birisi bu yüksek faiz uygulamasıdır” diye konuştu. 

BÜYÜME HEDEFİNE UYMAZ

Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş ise, “0.5’lik faiz indiriminin Türkiye’nin büyüme hedeflerine ve reel ekonominin gelişmesine bir faydası yoktur. Hem politika faizinin hem de üst limitin daha fazla indirilmesi gerekirdi” dedi. 

YETERLİ DEĞİL

Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci de, faiz indirimini yeterli bulmadığını söyledi. Bakan Zeybekci, “Merkez Bankası’nın bağımsızlığı ayrı şey, piyasaların talepleri ayrı şey. Şimdi ne demişlerdi ‘işte faiz indirimi olursa kurlarda yükselme olur, dengesizlik olur, beklentiler böyle değil.’ Gördüğünüz gibi piyasalarda bu indirime bile yüksek oranda destek verdiler” dedi. 

BEKLENTİMİZ DEVAM EDİYOR

“Bütün alanlarda gecelik faizlerin de aşağı inmiş olması lazımdı” diyen Ekonomi Bakanı, şunları söyledi: “Alt bandın da aşağı inmiş olması lazımdı. 3 bacaktan 2 tanesi yerinde dururken, bir tanesini aşağıya çekmek 0.50 puanlık indirim demek değil. Belki piyasaya etkisi 0.15 civarında olacaktır. Ama önümüzdeki günlerde piyasa herhalde biraz daha Merkez Bankası’nı zorlayacaktır. Bizim de beklentimiz devam ediyor.”

YATIRIM ZORLAŞIYOR

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık da, “Beklentilerimizi karşılamadı. Biz daha cesur bir faiz indirimi bekliyorduk” dedi. Işık, faiz bir ülkede ne kadar yüksekse, beklenen enflasyon ile ortaya konan faiz arasındaki makas ne kadar açıksa, o ülkede yatırım yapmanın, üretim yapmanın o kadar zorlaştığını ifade etti.

*    *    *

Çağlar: Daha da inmeli
Faiz kararını değerlendiren İstanbul Ticaret Odası Başkanı İbrahim Çağlar, “Merkez Bankası politika faizinde 50 baz puanlık indirimle ekonomik büyümenin önemini fark etmiş görünüyor. Ancak bu indirimi yeterli bulmak mümkün değil. Önümüzdeki aylarda yeni faiz indirimleri bekliyoruz” dedi.
Başkan Çağlar, “Birçok yatırımcı, faiz oranları eski seviyesine gelmedi diye yatırımlarını erteliyordu. Atılan son adımla yatırımcının ayağındaki pranganın gevşediğini henüz söylemek zor” diye konuştu.

BÜYÜMEYİ ETKİLİYOR

Türkiye’nin yıllık büyüme çıtasını yüzde 4’ün üzerine yükseltmek mecburiyetinde olduğunun altını çizen Çağlar, şunları söyledi: “İstanbul iş dünyası olarak Türkiye’nin en büyük derdi vasat büyümedir. Bugün hem üreticimiz, hem iş gücümüz hem de tacirlerimiz büyüme özlemi çekiyor. Büyümede belirli bir orana takılıp kalmaktan endişe ediyoruz. Vasat büyüme oranlarıyla kaybedecek bir saatimiz bile yok.”

*    *    *

Başçı: Reel faizlerin düşmeye devam etmesi kuvvetle muhtemel
MERKEZ Bankası Başkanı Erdem Başçı, 2015’in Türkiye için güçlü ve dengeli bir büyüme döneminin başlangıç yılı olacak nitelikte gelişmeler olduğunu belirterek, “(Önümüzdeki dönemde) hem enflasyonun hem reel faizlerin düşmeye devam etmesi kuvvetle muhtemel” dedi. Davos’ta açıklama yapan Başçı, ihracatçılara düşük maliyetle finansman sağladıkları reeskont kredilerinin kapsamını genişlettiklerini dile getirerek, “Turizm ve sağlık turizmi gibi bazı döviz kazandırıcı hizmetleri de finansman kapsamına alıyoruz. Eximbank dışında bankalarımızın ve faktoring şirketlerimizin de bu kredilere daha fazla aracılık etmelerine imkan sağlayacak düzenlemeler yapıyoruz” değerlendirmesinde bulundu. TCMB Başkanı Başçı, “Dünkü Avrupa Merkez Bankası kararından sonra Euro bazında mevduat faizlerinin daha da düşmesini sağlayacak teknik bir adım planlıyoruz. Bugün onu da açıklamayı düşünüyoruz” dedi.

*    *    *

İndirim kararı nasıl yorumlandı
İş dünyası temsilcileri, finans kesimi ve akademisyenler, Merkez Bankası’nın faiz indirimi konusunda daha cesur olması gerektiği yorumunda bulundu. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, “Faiz indiriminin fonlama maliyetleri üzerindeki baskıyı azaltacağını ve piyasa algısı açısından olumlu bir adım olacağını düşünüyoruz. Diğer taraftan politika faizindeki indirimin döviz kurlarında düşürücü bir etki göstermesini beklemiyoruz” dedi. Büyükekşi, “Gelecek dönemde faiz indirimine gidilmesi ihracatçıların yatırım ve üretim motivasyonunu artıracaktır” diye konuştu.

CESUR ADIMLAR ATILMALI

MÜSİAD Genel Başkanı Nail Olpak ise faiz indirimi kararının sürpriz olmadığını fakat beklentilerinin altında kaldığını ifade etti. Olpak, “Piyasa koşulları zaten bunu zorluyordu. Temennimiz önümüzdeki dönemlerde bu konuda daha cesur adımların atılmasıdır” değerlendirmesini yaptı.

ÜRETİMİ DESTEKLEMELİ

Ankara Ticaret Otası (ATO) Başkanı Salih Bezci, “Faiz oranlarının sıcak parayı değil, yatırım ve üretimi destekleyecek seviyeye çekilmesi ülkemiz adına çok yararlı olacaktır” dedi. 

BÜYÜME PERFORMANSI

Ankara Sanayi Odası (ASO) Başkanı Nurettin Özdebir, “Finansman gelmesi için Türkiye’nin satılacak bir hikayesinin olması lazım. Bunun başında da büyüme performansı geliyor. Merkez Bankası bu anlamda yanlış davranıyor” şeklinde konuştu. 

İHTİYATLI BİR ADIM

Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Necat Coşkun da, kararı ihtiyatlı bir adım olarak değerlendirdi. Prof. Coşkun, “Önümüzde bir seçim dönemi var. Enflasyonist kaygıların tekrar gündeme gelebileceğinden ötürü banka böyle bir adım atmış olabilir” diye konuştu.

İNŞAATI ÇOK ETKİLİYOR 

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, faizlerin inmesi veya çıkmasından daha çok istikrarına önem verdiklerini belirterek, “Konut almak isteyenleri iner-çıkar diye bekletecek bir faiz hareketliliğini arzu etmiyoruz” dedi. 2014’te konut satışının yarıdan fazlasında banka kredisi kullanıldığını söyleyen Durbakayım, “Eğer faiz oranları uygun olsaydı konut alımlarının tamamı krediyle yapılırdı” dedi. 

ENFLASYON DÜŞÜRÜLMELİ 

Sermaye Piyasası Yatırımcıları Derneği (SPYD) Başkanı Arif Ünver de, “Merkez Bankası sıkı değil, çok sıkı bir duruş sergiliyor. Oysa kabul edilebilir risklerin alınması lazım” diye konuştu.